atkbd.c revision 130312
1109864Sjeff/*-
2165762Sjeff * Copyright (c) 1999 Kazutaka YOKOTA <yokota@zodiac.mech.utsunomiya-u.ac.jp>
3109864Sjeff * All rights reserved.
4109864Sjeff *
5109864Sjeff * Redistribution and use in source and binary forms, with or without
6109864Sjeff * modification, are permitted provided that the following conditions
7109864Sjeff * are met:
8109864Sjeff * 1. Redistributions of source code must retain the above copyright
9109864Sjeff *    notice, this list of conditions and the following disclaimer as
10109864Sjeff *    the first lines of this file unmodified.
11109864Sjeff * 2. Redistributions in binary form must reproduce the above copyright
12109864Sjeff *    notice, this list of conditions and the following disclaimer in the
13109864Sjeff *    documentation and/or other materials provided with the distribution.
14109864Sjeff *
15109864Sjeff * THIS SOFTWARE IS PROVIDED BY THE AUTHORS ``AS IS'' AND ANY EXPRESS OR
16109864Sjeff * IMPLIED WARRANTIES, INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE IMPLIED WARRANTIES
17109864Sjeff * OF MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE ARE DISCLAIMED.
18109864Sjeff * IN NO EVENT SHALL THE AUTHORS BE LIABLE FOR ANY DIRECT, INDIRECT,
19109864Sjeff * INCIDENTAL, SPECIAL, EXEMPLARY, OR CONSEQUENTIAL DAMAGES (INCLUDING, BUT
20109864Sjeff * NOT LIMITED TO, PROCUREMENT OF SUBSTITUTE GOODS OR SERVICES; LOSS OF USE,
21109864Sjeff * DATA, OR PROFITS; OR BUSINESS INTERRUPTION) HOWEVER CAUSED AND ON ANY
22109864Sjeff * THEORY OF LIABILITY, WHETHER IN CONTRACT, STRICT LIABILITY, OR TORT
23109864Sjeff * (INCLUDING NEGLIGENCE OR OTHERWISE) ARISING IN ANY WAY OUT OF THE USE OF
24109864Sjeff * THIS SOFTWARE, EVEN IF ADVISED OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGE.
25109864Sjeff *
26109864Sjeff */
27171482Sjeff
28171482Sjeff#include <sys/cdefs.h>
29171482Sjeff__FBSDID("$FreeBSD: head/sys/dev/atkbdc/atkbd.c 130312 2004-06-10 20:31:00Z jhb $");
30171482Sjeff
31171482Sjeff#include "opt_kbd.h"
32171482Sjeff#include "opt_atkbd.h"
33172293Sjeff
34171482Sjeff#include <sys/param.h>
35171482Sjeff#include <sys/systm.h>
36171482Sjeff#include <sys/kernel.h>
37171482Sjeff#include <sys/bus.h>
38116182Sobrien#include <sys/proc.h>
39191645Sjeff#include <sys/limits.h>
40116182Sobrien#include <sys/malloc.h>
41147565Speter
42179297Sjb#include <machine/bus.h>
43147565Speter#include <machine/resource.h>
44134649Sscottl
45109864Sjeff#ifdef __i386__
46109864Sjeff#include <machine/md_var.h>
47131929Smarcel#include <machine/psl.h>
48109864Sjeff#include <machine/vm86.h>
49109864Sjeff#include <machine/pc/bios.h>
50109864Sjeff
51109864Sjeff#include <vm/vm.h>
52109864Sjeff#include <vm/pmap.h>
53112966Sjeff#include <vm/vm_param.h>
54122038Sjeff#endif /* __i386__ */
55109864Sjeff
56109864Sjeff#include <sys/kbio.h>
57109864Sjeff#include <dev/kbd/kbdreg.h>
58109864Sjeff#include <dev/kbd/atkbdreg.h>
59109864Sjeff#include <dev/kbd/atkbdcreg.h>
60139453Sjhb
61161599Sdavidxu#include <isa/isareg.h>
62109864Sjeff
63176735Sjeffstatic timeout_t	atkbd_timeout;
64184439Sivoras
65109864Sjeffint
66109864Sjeffatkbd_probe_unit(int unit, int ctlr, int irq, int flags)
67109864Sjeff{
68109864Sjeff	keyboard_switch_t *sw;
69109864Sjeff	int args[2];
70145256Sjkoshy	int error;
71145256Sjkoshy
72145256Sjkoshy	sw = kbd_get_switch(ATKBD_DRIVER_NAME);
73145256Sjkoshy	if (sw == NULL)
74179297Sjb		return ENXIO;
75179297Sjb
76179297Sjb	args[0] = ctlr;
77179297Sjb	args[1] = irq;
78179297Sjb	error = (*sw->probe)(unit, args, flags);
79179297Sjb	if (error)
80109864Sjeff		return error;
81121790Sjeff	return 0;
82109864Sjeff}
83208165Srrs
84172345Sjeffint
85166190Sjeffatkbd_attach_unit(int unit, keyboard_t **kbd, int ctlr, int irq, int flags)
86166190Sjeff{
87171482Sjeff	keyboard_switch_t *sw;
88166137Sjeff	int args[2];
89187679Sjeff	int error;
90187679Sjeff
91187357Sjeff	sw = kbd_get_switch(ATKBD_DRIVER_NAME);
92187357Sjeff	if (sw == NULL)
93166137Sjeff		return ENXIO;
94171482Sjeff
95171482Sjeff	/* reset, initialize and enable the device */
96146954Sjeff	args[0] = ctlr;
97164936Sjulian	args[1] = irq;
98171482Sjeff	*kbd = NULL;
99171482Sjeff	error = (*sw->probe)(unit, args, flags);
100164936Sjulian	if (error)
101177009Sjeff		return error;
102171482Sjeff	error = (*sw->init)(unit, kbd, args, flags);
103171482Sjeff	if (error)
104171482Sjeff		return error;
105164936Sjulian	(*sw->enable)(*kbd);
106199764Sivoras
107164936Sjulian#ifdef KBD_INSTALL_CDEV
108164936Sjulian	/* attach a virtual keyboard cdev */
109187357Sjeff	error = kbd_attach(*kbd);
110187357Sjeff	if (error)
111187357Sjeff		return error;
112134791Sjulian#endif
113164936Sjulian
114166108Sjeff	/*
115166108Sjeff	 * This is a kludge to compensate for lost keyboard interrupts.
116121790Sjeff	 * A similar code used to be in syscons. See below. XXX
117164936Sjulian	 */
118109864Sjeff	atkbd_timeout(*kbd);
119176735Sjeff
120176735Sjeff	if (bootverbose)
121176735Sjeff		(*sw->diag)(*kbd, bootverbose);
122176735Sjeff	return 0;
123109864Sjeff}
124165762Sjeff
125111857Sjeffstatic void
126165762Sjeffatkbd_timeout(void *arg)
127165762Sjeff{
128165796Sjeff	keyboard_t *kbd;
129165762Sjeff	int s;
130165762Sjeff
131165762Sjeff	/*
132165762Sjeff	 * The original text of the following comments are extracted
133165762Sjeff	 * from syscons.c (1.287)
134165762Sjeff	 *
135165796Sjeff	 * With release 2.1 of the Xaccel server, the keyboard is left
136165762Sjeff	 * hanging pretty often. Apparently an interrupt from the
137165762Sjeff	 * keyboard is lost, and I don't know why (yet).
138165830Sjeff	 * This ugly hack calls the low-level interrupt routine if input
139165762Sjeff	 * is ready for the keyboard and conveniently hides the problem. XXX
140165762Sjeff	 *
141165762Sjeff	 * Try removing anything stuck in the keyboard controller; whether
142165762Sjeff	 * it's a keyboard scan code or mouse data. The low-level
143165762Sjeff	 * interrupt routine doesn't read the mouse data directly,
144165762Sjeff	 * but the keyboard controller driver will, as a side effect.
145165762Sjeff	 */
146165762Sjeff	/*
147165762Sjeff	 * And here is bde's original comment about this:
148116642Sjeff	 *
149165762Sjeff	 * This is necessary to handle edge triggered interrupts - if we
150165762Sjeff	 * returned when our IRQ is high due to unserviced input, then there
151109864Sjeff	 * would be no more keyboard IRQs until the keyboard is reset by
152165762Sjeff	 * external powers.
153121869Sjeff	 *
154165762Sjeff	 * The keyboard apparently unwedges the irq in most cases.
155165762Sjeff	 */
156170787Sjeff	s = spltty();
157165762Sjeff	kbd = (keyboard_t *)arg;
158165762Sjeff	if ((*kbdsw[kbd->kb_index]->lock)(kbd, TRUE)) {
159165827Sjeff		/*
160165762Sjeff		 * We have seen the lock flag is not set. Let's reset
161109864Sjeff		 * the flag early, otherwise the LED update routine fails
162109864Sjeff		 * which may want the lock during the interrupt routine.
163165762Sjeff		 */
164165762Sjeff		(*kbdsw[kbd->kb_index]->lock)(kbd, FALSE);
165165762Sjeff		if ((*kbdsw[kbd->kb_index]->check_char)(kbd))
166165762Sjeff			(*kbdsw[kbd->kb_index]->intr)(kbd, NULL);
167109864Sjeff	}
168110645Sjeff	splx(s);
169110645Sjeff	timeout(atkbd_timeout, arg, hz/10);
170121868Sjeff}
171116365Sjeff
172111857Sjeff/* LOW-LEVEL */
173109864Sjeff
174165762Sjeff#define ATKBD_DEFAULT	0
175165762Sjeff
176116365Sjefftypedef struct atkbd_state {
177116365Sjeff	KBDC		kbdc;		/* keyboard controller */
178121126Sjeff					/* XXX: don't move this field; pcvt
179111857Sjeff					 * expects `kbdc' to be the first
180109864Sjeff					 * field in this structure. */
181165762Sjeff	int		ks_mode;	/* input mode (K_XLATE,K_RAW,K_CODE) */
182165762Sjeff	int		ks_flags;	/* flags */
183165762Sjeff#define COMPOSE		(1 << 0)
184165762Sjeff	int		ks_polling;
185165762Sjeff	int		ks_state;	/* shift/lock key state */
186171482Sjeff	int		ks_accents;	/* accent key index (> 0) */
187109864Sjeff	u_int		ks_composed_char; /* composed char code (> 0) */
188165762Sjeff	u_char		ks_prefix;	/* AT scan code prefix */
189165762Sjeff} atkbd_state_t;
190165762Sjeff
191177009Sjeff/* keyboard driver declaration */
192172345Sjeffstatic int		atkbd_configure(int flags);
193172345Sjeffstatic kbd_probe_t	atkbd_probe;
194172345Sjeffstatic kbd_init_t	atkbd_init;
195172345Sjeffstatic kbd_term_t	atkbd_term;
196171482Sjeffstatic kbd_intr_t	atkbd_intr;
197172345Sjeffstatic kbd_test_if_t	atkbd_test_if;
198172345Sjeffstatic kbd_enable_t	atkbd_enable;
199172345Sjeffstatic kbd_disable_t	atkbd_disable;
200172345Sjeffstatic kbd_read_t	atkbd_read;
201177903Sjeffstatic kbd_check_t	atkbd_check;
202178277Sjeffstatic kbd_read_char_t	atkbd_read_char;
203178277Sjeffstatic kbd_check_char_t	atkbd_check_char;
204109864Sjeffstatic kbd_ioctl_t	atkbd_ioctl;
205109864Sjeffstatic kbd_lock_t	atkbd_lock;
206171482Sjeffstatic kbd_clear_state_t atkbd_clear_state;
207171482Sjeffstatic kbd_get_state_t	atkbd_get_state;
208171482Sjeffstatic kbd_set_state_t	atkbd_set_state;
209109864Sjeffstatic kbd_poll_mode_t	atkbd_poll;
210164936Sjulian
211177009Sjeffstatic keyboard_switch_t atkbdsw = {
212177009Sjeff	atkbd_probe,
213176735Sjeff	atkbd_init,
214178277Sjeff	atkbd_term,
215176735Sjeff	atkbd_intr,
216177009Sjeff	atkbd_test_if,
217178277Sjeff	atkbd_enable,
218178277Sjeff	atkbd_disable,
219177009Sjeff	atkbd_read,
220177009Sjeff	atkbd_check,
221166557Sjeff	atkbd_read_char,
222166557Sjeff	atkbd_check_char,
223177009Sjeff	atkbd_ioctl,
224177009Sjeff	atkbd_lock,
225177009Sjeff	atkbd_clear_state,
226187357Sjeff	atkbd_get_state,
227187357Sjeff	atkbd_set_state,
228187357Sjeff	genkbd_get_fkeystr,
229187357Sjeff	atkbd_poll,
230171482Sjeff	genkbd_diag,
231109864Sjeff};
232178277Sjeff
233178277SjeffKEYBOARD_DRIVER(atkbd, atkbdsw, atkbd_configure);
234178277Sjeff
235166108Sjeff/* local functions */
236123433Sjeffstatic int		get_typematic(keyboard_t *kbd);
237184439Sivorasstatic int		setup_kbd_port(KBDC kbdc, int port, int intr);
238123433Sjeffstatic int		get_kbd_echo(KBDC kbdc);
239176735Sjeffstatic int		probe_keyboard(KBDC kbdc, int flags);
240176735Sjeffstatic int		init_keyboard(KBDC kbdc, int *type, int flags);
241166108Sjeffstatic int		write_kbd(KBDC kbdc, int command, int data);
242123433Sjeffstatic int		get_kbd_id(KBDC kbdc);
243166108Sjeffstatic int		typematic(int delay, int rate);
244166108Sjeffstatic int		typematic_delay(int delay);
245171506Sjeffstatic int		typematic_rate(int rate);
246172409Sjeff
247166108Sjeff/* local variables */
248172409Sjeff
249171506Sjeff/* the initial key map, accent map and fkey strings */
250171506Sjeff#ifdef ATKBD_DFLT_KEYMAP
251166108Sjeff#define KBD_DFLT_KEYMAP
252166108Sjeff#include "atkbdmap.h"
253165620Sjeff#endif
254109864Sjeff#include <dev/kbd/kbdtables.h>
255164936Sjulian
256172409Sjeff/* structures for the default keyboard */
257172409Sjeffstatic keyboard_t	default_kbd;
258129982Sjeffstatic atkbd_state_t	default_kbd_state;
259164936Sjulianstatic keymap_t		default_keymap;
260164936Sjulianstatic accentmap_t	default_accentmap;
261171713Sjeffstatic fkeytab_t	default_fkeytab[NUM_FKEYS];
262123433Sjeff
263164936Sjulian/*
264129982Sjeff * The back door to the keyboard driver!
265170315Sjeff * This function is called by the console driver, via the kbdio module,
266164936Sjulian * to tickle keyboard drivers when the low-level console is being initialized.
267164936Sjulian * Almost nothing in the kernel has been initialied yet.  Try to probe
268110028Sjeff * keyboards if possible.
269109864Sjeff * NOTE: because of the way the low-level console is initialized, this routine
270171482Sjeff * may be called more than once!!
271171482Sjeff */
272171482Sjeffstatic int
273171482Sjeffatkbd_configure(int flags)
274176735Sjeff{
275171482Sjeff	keyboard_t *kbd;
276163709Sjb	int arg[2];
277146954Sjeff	int i;
278163709Sjb
279163709Sjb	/* probe the keyboard controller */
280163709Sjb	atkbdc_configure();
281164936Sjulian
282109864Sjeff	/* if the driver is disabled, unregister the keyboard if any */
283110267Sjeff	if (resource_disabled("atkbd", ATKBD_DEFAULT)) {
284177435Sjeff		i = kbd_find_keyboard(ATKBD_DRIVER_NAME, ATKBD_DEFAULT);
285164936Sjulian		if (i >= 0) {
286177435Sjeff			kbd = kbd_get_keyboard(i);
287177435Sjeff			kbd_unregister(kbd);
288177435Sjeff			kbd->kb_flags &= ~KB_REGISTERED;
289177435Sjeff		}
290177005Sjeff		return 0;
291164936Sjulian	}
292165762Sjeff
293171482Sjeff	/* XXX: a kludge to obtain the device configuration flags */
294110267Sjeff	if (resource_int_value("atkbd", ATKBD_DEFAULT, "flags", &i) == 0)
295176735Sjeff		flags |= i;
296171482Sjeff
297177435Sjeff	/* probe the default keyboard */
298177435Sjeff	arg[0] = -1;
299177435Sjeff	arg[1] = -1;
300177435Sjeff	kbd = NULL;
301172409Sjeff	if (atkbd_probe(ATKBD_DEFAULT, arg, flags))
302176735Sjeff		return 0;
303177435Sjeff	if (atkbd_init(ATKBD_DEFAULT, &kbd, arg, flags))
304171482Sjeff		return 0;
305171713Sjeff
306184439Sivoras	/* return the number of found keyboards */
307184439Sivoras	return 1;
308184439Sivoras}
309121790Sjeff
310110028Sjeff/* low-level functions */
311165762Sjeff
312177253Srwatson/* detect a keyboard */
313165762Sjeffstatic int
314165762Sjeffatkbd_probe(int unit, void *arg, int flags)
315177253Srwatson{
316177253Srwatson	KBDC kbdc;
317165762Sjeff	int *data = (int *)arg;	/* data[0]: controller, data[1]: irq */
318171482Sjeff
319171482Sjeff	/* XXX */
320171482Sjeff	if (unit == ATKBD_DEFAULT) {
321165762Sjeff		if (KBD_IS_PROBED(&default_kbd))
322165762Sjeff			return 0;
323165762Sjeff	}
324165762Sjeff
325177435Sjeff	kbdc = atkbdc_open(data[0]);
326165762Sjeff	if (kbdc == NULL)
327165762Sjeff		return ENXIO;
328165762Sjeff	if (probe_keyboard(kbdc, flags)) {
329165762Sjeff		if (flags & KB_CONF_FAIL_IF_NO_KBD)
330165762Sjeff			return ENXIO;
331165762Sjeff	}
332165762Sjeff	return 0;
333165762Sjeff}
334165762Sjeff
335165762Sjeff/* reset and initialize the device */
336165762Sjeffstatic int
337177435Sjeffatkbd_init(int unit, keyboard_t **kbdp, void *arg, int flags)
338165762Sjeff{
339177435Sjeff	keyboard_t *kbd;
340177435Sjeff	atkbd_state_t *state;
341165762Sjeff	keymap_t *keymap;
342165762Sjeff	accentmap_t *accmap;
343165762Sjeff	fkeytab_t *fkeymap;
344165762Sjeff	int fkeymap_size;
345165762Sjeff	int delay[2];
346171482Sjeff	int *data = (int *)arg;	/* data[0]: controller, data[1]: irq */
347171482Sjeff
348171482Sjeff	/* XXX */
349113357Sjeff	if (unit == ATKBD_DEFAULT) {
350164936Sjulian		*kbdp = kbd = &default_kbd;
351110267Sjeff		if (KBD_IS_INITIALIZED(kbd) && KBD_IS_CONFIGURED(kbd))
352164936Sjulian			return 0;
353112994Sjeff		state = &default_kbd_state;
354164936Sjulian		keymap = &default_keymap;
355112994Sjeff		accmap = &default_accentmap;
356171713Sjeff		fkeymap = default_fkeytab;
357176735Sjeff		fkeymap_size =
358176735Sjeff			sizeof(default_fkeytab)/sizeof(default_fkeytab[0]);
359165620Sjeff	} else if (*kbdp == NULL) {
360178277Sjeff		*kbdp = kbd = malloc(sizeof(*kbd), M_DEVBUF, M_NOWAIT | M_ZERO);
361178277Sjeff		state = malloc(sizeof(*state), M_DEVBUF, M_NOWAIT | M_ZERO);
362171482Sjeff		keymap = malloc(sizeof(key_map), M_DEVBUF, M_NOWAIT);
363165766Sjeff		accmap = malloc(sizeof(accent_map), M_DEVBUF, M_NOWAIT);
364178277Sjeff		fkeymap = malloc(sizeof(fkey_tab), M_DEVBUF, M_NOWAIT);
365178277Sjeff		fkeymap_size = sizeof(fkey_tab)/sizeof(fkey_tab[0]);
366165762Sjeff		if ((kbd == NULL) || (state == NULL) || (keymap == NULL)
367165762Sjeff		     || (accmap == NULL) || (fkeymap == NULL)) {
368165762Sjeff			if (state != NULL)
369165762Sjeff				free(state, M_DEVBUF);
370165762Sjeff			if (keymap != NULL)
371165762Sjeff				free(keymap, M_DEVBUF);
372113357Sjeff			if (accmap != NULL)
373112994Sjeff				free(accmap, M_DEVBUF);
374177005Sjeff			if (fkeymap != NULL)
375177005Sjeff				free(fkeymap, M_DEVBUF);
376177005Sjeff			if (kbd != NULL)
377177005Sjeff				free(kbd, M_DEVBUF);
378177005Sjeff			return ENOMEM;
379177005Sjeff		}
380177005Sjeff	} else if (KBD_IS_INITIALIZED(*kbdp) && KBD_IS_CONFIGURED(*kbdp)) {
381177005Sjeff		return 0;
382177005Sjeff	} else {
383177005Sjeff		kbd = *kbdp;
384177005Sjeff		state = (atkbd_state_t *)kbd->kb_data;
385177005Sjeff		bzero(state, sizeof(*state));
386177005Sjeff		keymap = kbd->kb_keymap;
387177005Sjeff		accmap = kbd->kb_accentmap;
388177005Sjeff		fkeymap = kbd->kb_fkeytab;
389177005Sjeff		fkeymap_size = kbd->kb_fkeytab_size;
390177005Sjeff	}
391177005Sjeff
392177005Sjeff	if (!KBD_IS_PROBED(kbd)) {
393177005Sjeff		state->kbdc = atkbdc_open(data[0]);
394177005Sjeff		if (state->kbdc == NULL)
395177005Sjeff			return ENXIO;
396177005Sjeff		kbd_init_struct(kbd, ATKBD_DRIVER_NAME, KB_OTHER, unit, flags,
397177005Sjeff				0, 0);
398177005Sjeff		bcopy(&key_map, keymap, sizeof(key_map));
399177005Sjeff		bcopy(&accent_map, accmap, sizeof(accent_map));
400177005Sjeff		bcopy(fkey_tab, fkeymap,
401177005Sjeff		      imin(fkeymap_size*sizeof(fkeymap[0]), sizeof(fkey_tab)));
402177005Sjeff		kbd_set_maps(kbd, keymap, accmap, fkeymap, fkeymap_size);
403177005Sjeff		kbd->kb_data = (void *)state;
404177005Sjeff
405177005Sjeff		if (probe_keyboard(state->kbdc, flags)) { /* shouldn't happen */
406177005Sjeff			if (flags & KB_CONF_FAIL_IF_NO_KBD)
407171482Sjeff				return ENXIO;
408171482Sjeff		} else {
409171482Sjeff			KBD_FOUND_DEVICE(kbd);
410171482Sjeff		}
411171482Sjeff		atkbd_clear_state(kbd);
412171482Sjeff		state->ks_mode = K_XLATE;
413122744Sjeff		/*
414177435Sjeff		 * FIXME: set the initial value for lock keys in ks_state
415122744Sjeff		 * according to the BIOS data?
416177435Sjeff		 */
417177042Sjeff		KBD_PROBE_DONE(kbd);
418177042Sjeff	}
419171482Sjeff	if (!KBD_IS_INITIALIZED(kbd) && !(flags & KB_CONF_PROBE_ONLY)) {
420177435Sjeff		kbd->kb_config = flags & ~KB_CONF_PROBE_ONLY;
421177009Sjeff		if (KBD_HAS_DEVICE(kbd)
422177435Sjeff	    	    && init_keyboard(state->kbdc, &kbd->kb_type, kbd->kb_config)
423177435Sjeff	    	    && (kbd->kb_config & KB_CONF_FAIL_IF_NO_KBD)) {
424177435Sjeff			kbd_unregister(kbd);
425177435Sjeff			return ENXIO;
426165620Sjeff		}
427164936Sjulian		atkbd_ioctl(kbd, KDSETLED, (caddr_t)&state->ks_state);
428123433Sjeff		get_typematic(kbd);
429177042Sjeff		delay[0] = kbd->kb_delay1;
430177042Sjeff		delay[1] = kbd->kb_delay2;
431177042Sjeff		atkbd_ioctl(kbd, KDSETREPEAT, (caddr_t)delay);
432177042Sjeff		KBD_INIT_DONE(kbd);
433165762Sjeff	}
434165762Sjeff	if (!KBD_IS_CONFIGURED(kbd)) {
435165762Sjeff		if (kbd_register(kbd) < 0)
436165762Sjeff			return ENXIO;
437165762Sjeff		KBD_CONFIG_DONE(kbd);
438165762Sjeff	}
439171713Sjeff
440165762Sjeff	return 0;
441165762Sjeff}
442165766Sjeff
443165766Sjeff/* finish using this keyboard */
444165766Sjeffstatic int
445165766Sjeffatkbd_term(keyboard_t *kbd)
446165766Sjeff{
447165766Sjeff	kbd_unregister(kbd);
448165766Sjeff	return 0;
449167664Sjeff}
450165762Sjeff
451165766Sjeff/* keyboard interrupt routine */
452177435Sjeffstatic int
453177042Sjeffatkbd_intr(keyboard_t *kbd, void *arg)
454165762Sjeff{
455177009Sjeff	atkbd_state_t *state;
456177435Sjeff	int delay[2];
457177009Sjeff	int c;
458177009Sjeff
459171482Sjeff	if (KBD_IS_ACTIVE(kbd) && KBD_IS_BUSY(kbd)) {
460171482Sjeff		/* let the callback function to process the input */
461171482Sjeff		(*kbd->kb_callback.kc_func)(kbd, KBDIO_KEYINPUT,
462171482Sjeff					    kbd->kb_callback.kc_arg);
463171482Sjeff	} else {
464122744Sjeff		/* read and discard the input; no one is waiting for input */
465177435Sjeff		do {
466122744Sjeff			c = atkbd_read_char(kbd, FALSE);
467177435Sjeff		} while (c != NOKEY);
468177435Sjeff
469177435Sjeff		if (!KBD_HAS_DEVICE(kbd)) {
470171482Sjeff			/*
471171482Sjeff			 * The keyboard was not detected before;
472177435Sjeff			 * it must have been reconnected!
473164936Sjulian			 */
474165620Sjeff			state = (atkbd_state_t *)kbd->kb_data;
475164936Sjulian			init_keyboard(state->kbdc, &kbd->kb_type,
476123433Sjeff				      kbd->kb_config);
477165766Sjeff			atkbd_ioctl(kbd, KDSETLED, (caddr_t)&state->ks_state);
478165766Sjeff			get_typematic(kbd);
479177435Sjeff			delay[0] = kbd->kb_delay1;
480165766Sjeff			delay[1] = kbd->kb_delay2;
481177435Sjeff			atkbd_ioctl(kbd, KDSETREPEAT, (caddr_t)delay);
482165766Sjeff			KBD_FOUND_DEVICE(kbd);
483177435Sjeff		}
484122744Sjeff	}
485122744Sjeff	return 0;
486171482Sjeff}
487171482Sjeff
488171482Sjeff/* test the interface to the device */
489171482Sjeffstatic int
490113357Sjeffatkbd_test_if(keyboard_t *kbd)
491177435Sjeff{
492113357Sjeff	int error;
493171482Sjeff	int s;
494171482Sjeff
495177435Sjeff	error = 0;
496177902Sjeff	empty_both_buffers(((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc, 10);
497165620Sjeff	s = spltty();
498198854Sattilio	if (!test_controller(((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc))
499177902Sjeff		error = EIO;
500187357Sjeff	else if (test_kbd_port(((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc) != 0)
501110267Sjeff		error = EIO;
502113357Sjeff	splx(s);
503171482Sjeff
504171482Sjeff	return error;
505171482Sjeff}
506171482Sjeff
507112994Sjeff/*
508177435Sjeff * Enable the access to the device; until this function is called,
509110267Sjeff * the client cannot read from the keyboard.
510171482Sjeff */
511177435Sjeffstatic int
512171482Sjeffatkbd_enable(keyboard_t *kbd)
513171482Sjeff{
514171713Sjeff	int s;
515177902Sjeff
516165620Sjeff	s = spltty();
517198854Sattilio	KBD_ACTIVATE(kbd);
518177902Sjeff	splx(s);
519187357Sjeff	return 0;
520110267Sjeff}
521110267Sjeff
522176735Sjeff/* disallow the access to the device */
523176735Sjeffstatic int
524176735Sjeffatkbd_disable(keyboard_t *kbd)
525176735Sjeff{
526176735Sjeff	int s;
527176735Sjeff
528176735Sjeff	s = spltty();
529176735Sjeff	KBD_DEACTIVATE(kbd);
530176735Sjeff	splx(s);
531176735Sjeff	return 0;
532176735Sjeff}
533176735Sjeff
534177435Sjeff/* read one byte from the keyboard if it's allowed */
535177435Sjeffstatic int
536176735Sjeffatkbd_read(keyboard_t *kbd, int wait)
537176735Sjeff{
538176735Sjeff	int c;
539176735Sjeff
540176735Sjeff	if (wait)
541113357Sjeff		c = read_kbd_data(((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc);
542176735Sjeff	else
543194779Sjeff		c = read_kbd_data_no_wait(((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc);
544176735Sjeff	if (c != -1)
545176735Sjeff		++kbd->kb_count;
546176735Sjeff	return (KBD_IS_ACTIVE(kbd) ? c : -1);
547176735Sjeff}
548176735Sjeff
549176735Sjeff/* check if data is waiting */
550176735Sjeffstatic int
551176735Sjeffatkbd_check(keyboard_t *kbd)
552176735Sjeff{
553194779Sjeff	if (!KBD_IS_ACTIVE(kbd))
554194779Sjeff		return FALSE;
555176735Sjeff	return kbdc_data_ready(((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc);
556176735Sjeff}
557177169Sjhb
558176735Sjeff/* read char from the keyboard */
559176735Sjeffstatic u_int
560176735Sjeffatkbd_read_char(keyboard_t *kbd, int wait)
561176735Sjeff{
562176735Sjeff	atkbd_state_t *state;
563176735Sjeff	u_int action;
564116069Sjeff	int scancode;
565176735Sjeff	int keycode;
566176735Sjeff
567176735Sjeff	state = (atkbd_state_t *)kbd->kb_data;
568176735Sjeffnext_code:
569176735Sjeff	/* do we have a composed char to return? */
570176735Sjeff	if (!(state->ks_flags & COMPOSE) && (state->ks_composed_char > 0)) {
571176735Sjeff		action = state->ks_composed_char;
572176735Sjeff		state->ks_composed_char = 0;
573176735Sjeff		if (action > UCHAR_MAX)
574176735Sjeff			return ERRKEY;
575176735Sjeff		return action;
576176735Sjeff	}
577194779Sjeff
578176735Sjeff	/* see if there is something in the keyboard port */
579176735Sjeff	if (wait) {
580176735Sjeff		do {
581176735Sjeff			scancode = read_kbd_data(state->kbdc);
582176735Sjeff		} while (scancode == -1);
583176735Sjeff	} else {
584194779Sjeff		scancode = read_kbd_data_no_wait(state->kbdc);
585176735Sjeff		if (scancode == -1)
586176735Sjeff			return NOKEY;
587176735Sjeff	}
588176735Sjeff	++kbd->kb_count;
589176735Sjeff
590176735Sjeff#if KBDIO_DEBUG >= 10
591176735Sjeff	printf("atkbd_read_char(): scancode:0x%x\n", scancode);
592176735Sjeff#endif
593176735Sjeff
594176735Sjeff	/* return the byte as is for the K_RAW mode */
595176735Sjeff	if (state->ks_mode == K_RAW)
596176735Sjeff		return scancode;
597176735Sjeff
598176735Sjeff	/* translate the scan code into a keycode */
599176735Sjeff	keycode = scancode & 0x7F;
600116069Sjeff	switch (state->ks_prefix) {
601176735Sjeff	case 0x00:	/* normal scancode */
602176735Sjeff		switch(scancode) {
603176735Sjeff		case 0xB8:	/* left alt (compose key) released */
604116069Sjeff			if (state->ks_flags & COMPOSE) {
605177169Sjhb				state->ks_flags &= ~COMPOSE;
606176735Sjeff				if (state->ks_composed_char > UCHAR_MAX)
607176735Sjeff					state->ks_composed_char = 0;
608176735Sjeff			}
609176735Sjeff			break;
610176735Sjeff		case 0x38:	/* left alt (compose key) pressed */
611176735Sjeff			if (!(state->ks_flags & COMPOSE)) {
612176735Sjeff				state->ks_flags |= COMPOSE;
613176735Sjeff				state->ks_composed_char = 0;
614176735Sjeff			}
615176735Sjeff			break;
616176735Sjeff		case 0xE0:
617176735Sjeff		case 0xE1:
618176735Sjeff			state->ks_prefix = scancode;
619176735Sjeff			goto next_code;
620176735Sjeff		}
621176735Sjeff		break;
622176735Sjeff	case 0xE0:      /* 0xE0 prefix */
623176735Sjeff		state->ks_prefix = 0;
624176735Sjeff		switch (keycode) {
625176735Sjeff		case 0x1C:	/* right enter key */
626176735Sjeff			keycode = 0x59;
627176735Sjeff			break;
628176735Sjeff		case 0x1D:	/* right ctrl key */
629176735Sjeff			keycode = 0x5A;
630176735Sjeff			break;
631176735Sjeff		case 0x35:	/* keypad divide key */
632176735Sjeff	    		keycode = 0x5B;
633176735Sjeff	    		break;
634176735Sjeff		case 0x37:	/* print scrn key */
635176735Sjeff	    		keycode = 0x5C;
636176735Sjeff	    		break;
637176735Sjeff		case 0x38:	/* right alt key (alt gr) */
638176735Sjeff	    		keycode = 0x5D;
639176735Sjeff	    		break;
640176735Sjeff		case 0x46:	/* ctrl-pause/break on AT 101 (see below) */
641176735Sjeff			keycode = 0x68;
642176735Sjeff	    		break;
643176735Sjeff		case 0x47:	/* grey home key */
644176735Sjeff	    		keycode = 0x5E;
645176735Sjeff	    		break;
646176735Sjeff		case 0x48:	/* grey up arrow key */
647176735Sjeff	    		keycode = 0x5F;
648176735Sjeff	    		break;
649176735Sjeff		case 0x49:	/* grey page up key */
650176735Sjeff	    		keycode = 0x60;
651176735Sjeff	    		break;
652176735Sjeff		case 0x4B:	/* grey left arrow key */
653176735Sjeff	    		keycode = 0x61;
654176735Sjeff	    		break;
655176735Sjeff		case 0x4D:	/* grey right arrow key */
656176735Sjeff	    		keycode = 0x62;
657176735Sjeff	    		break;
658176735Sjeff		case 0x4F:	/* grey end key */
659194779Sjeff	    		keycode = 0x63;
660176735Sjeff	    		break;
661176735Sjeff		case 0x50:	/* grey down arrow key */
662176735Sjeff	    		keycode = 0x64;
663176735Sjeff	    		break;
664176735Sjeff		case 0x51:	/* grey page down key */
665176735Sjeff	    		keycode = 0x65;
666176735Sjeff	    		break;
667176735Sjeff		case 0x52:	/* grey insert key */
668176735Sjeff	    		keycode = 0x66;
669176735Sjeff	    		break;
670176735Sjeff		case 0x53:	/* grey delete key */
671176735Sjeff	    		keycode = 0x67;
672176735Sjeff	    		break;
673176735Sjeff		/* the following 3 are only used on the MS "Natural" keyboard */
674176735Sjeff		case 0x5b:	/* left Window key */
675176735Sjeff	    		keycode = 0x69;
676176735Sjeff	    		break;
677176735Sjeff		case 0x5c:	/* right Window key */
678176735Sjeff	    		keycode = 0x6a;
679176735Sjeff	    		break;
680176735Sjeff		case 0x5d:	/* menu key */
681176735Sjeff	    		keycode = 0x6b;
682176735Sjeff	    		break;
683176735Sjeff		case 0x5e:	/* power key */
684176735Sjeff			keycode = 0x6d;
685176735Sjeff			break;
686176735Sjeff		case 0x5f:	/* sleep key */
687176735Sjeff			keycode = 0x6e;
688176735Sjeff			break;
689176735Sjeff		case 0x63:	/* wake key */
690176735Sjeff			keycode = 0x6f;
691176735Sjeff			break;
692176735Sjeff		default:	/* ignore everything else */
693176735Sjeff	    		goto next_code;
694194779Sjeff		}
695176735Sjeff		break;
696176735Sjeff    	case 0xE1:	/* 0xE1 prefix */
697176735Sjeff		/*
698176735Sjeff		 * The pause/break key on the 101 keyboard produces:
699176735Sjeff		 * E1-1D-45 E1-9D-C5
700176735Sjeff		 * Ctrl-pause/break produces:
701176735Sjeff		 * E0-46 E0-C6 (See above.)
702176735Sjeff		 */
703176735Sjeff		state->ks_prefix = 0;
704176735Sjeff		if (keycode == 0x1D)
705176735Sjeff	    		state->ks_prefix = 0x1D;
706176735Sjeff		goto next_code;
707176735Sjeff		/* NOT REACHED */
708176735Sjeff    	case 0x1D:	/* pause / break */
709176735Sjeff		state->ks_prefix = 0;
710194779Sjeff		if (keycode != 0x45)
711176735Sjeff			goto next_code;
712176735Sjeff		keycode = 0x68;
713176735Sjeff		break;
714176735Sjeff	}
715176735Sjeff
716176735Sjeff	if (kbd->kb_type == KB_84) {
717176735Sjeff		switch (keycode) {
718176735Sjeff		case 0x37:	/* *(numpad)/print screen */
719176735Sjeff			if (state->ks_flags & SHIFTS)
720176735Sjeff	    			keycode = 0x5c;	/* print screen */
721176735Sjeff			break;
722176735Sjeff		case 0x45:	/* num lock/pause */
723176735Sjeff			if (state->ks_flags & CTLS)
724176735Sjeff				keycode = 0x68;	/* pause */
725176735Sjeff			break;
726176735Sjeff		case 0x46:	/* scroll lock/break */
727194779Sjeff			if (state->ks_flags & CTLS)
728176735Sjeff				keycode = 0x6c;	/* break */
729176735Sjeff			break;
730176735Sjeff		}
731176735Sjeff	} else if (kbd->kb_type == KB_101) {
732176735Sjeff		switch (keycode) {
733176735Sjeff		case 0x5c:	/* print screen */
734176735Sjeff			if (state->ks_flags & ALTS)
735176735Sjeff				keycode = 0x54;	/* sysrq */
736176735Sjeff			break;
737176735Sjeff		case 0x68:	/* pause/break */
738176735Sjeff			if (state->ks_flags & CTLS)
739176735Sjeff				keycode = 0x6c;	/* break */
740176735Sjeff			break;
741176735Sjeff		}
742176735Sjeff	}
743176735Sjeff
744176735Sjeff	/* return the key code in the K_CODE mode */
745176735Sjeff	if (state->ks_mode == K_CODE)
746121790Sjeff		return (keycode | (scancode & 0x80));
747176735Sjeff
748116069Sjeff	/* compose a character code */
749194779Sjeff	if (state->ks_flags & COMPOSE) {
750176735Sjeff		switch (keycode | (scancode & 0x80)) {
751176735Sjeff		/* key pressed, process it */
752123487Sjeff		case 0x47: case 0x48: case 0x49:	/* keypad 7,8,9 */
753123487Sjeff			state->ks_composed_char *= 10;
754194779Sjeff			state->ks_composed_char += keycode - 0x40;
755176735Sjeff			if (state->ks_composed_char > UCHAR_MAX)
756176735Sjeff				return ERRKEY;
757176735Sjeff			goto next_code;
758176735Sjeff		case 0x4B: case 0x4C: case 0x4D:	/* keypad 4,5,6 */
759176735Sjeff			state->ks_composed_char *= 10;
760176735Sjeff			state->ks_composed_char += keycode - 0x47;
761123487Sjeff			if (state->ks_composed_char > UCHAR_MAX)
762176735Sjeff				return ERRKEY;
763176735Sjeff			goto next_code;
764176735Sjeff		case 0x4F: case 0x50: case 0x51:	/* keypad 1,2,3 */
765176735Sjeff			state->ks_composed_char *= 10;
766194779Sjeff			state->ks_composed_char += keycode - 0x4E;
767176735Sjeff			if (state->ks_composed_char > UCHAR_MAX)
768194779Sjeff				return ERRKEY;
769123487Sjeff			goto next_code;
770176735Sjeff		case 0x52:				/* keypad 0 */
771176735Sjeff			state->ks_composed_char *= 10;
772176735Sjeff			if (state->ks_composed_char > UCHAR_MAX)
773123487Sjeff				return ERRKEY;
774123487Sjeff			goto next_code;
775123487Sjeff
776201148Sed		/* key released, no interest here */
777123487Sjeff		case 0xC7: case 0xC8: case 0xC9:	/* keypad 7,8,9 */
778172409Sjeff		case 0xCB: case 0xCC: case 0xCD:	/* keypad 4,5,6 */
779123487Sjeff		case 0xCF: case 0xD0: case 0xD1:	/* keypad 1,2,3 */
780172409Sjeff		case 0xD2:				/* keypad 0 */
781172409Sjeff			goto next_code;
782172409Sjeff
783172409Sjeff		case 0x38:				/* left alt key */
784176735Sjeff			break;
785176735Sjeff
786171482Sjeff		default:
787171482Sjeff			if (state->ks_composed_char > 0) {
788172409Sjeff				state->ks_flags &= ~COMPOSE;
789172409Sjeff				state->ks_composed_char = 0;
790176735Sjeff				return ERRKEY;
791172409Sjeff			}
792123487Sjeff			break;
793123487Sjeff		}
794171482Sjeff	}
795171482Sjeff
796171482Sjeff	/* keycode to key action */
797123487Sjeff	action = genkbd_keyaction(kbd, keycode, scancode & 0x80,
798171482Sjeff				  &state->ks_state, &state->ks_accents);
799171482Sjeff	if (action == NOKEY)
800171482Sjeff		goto next_code;
801171482Sjeff	else
802171482Sjeff		return action;
803171482Sjeff}
804171482Sjeff
805171482Sjeff/* check if char is waiting */
806171482Sjeffstatic int
807171482Sjeffatkbd_check_char(keyboard_t *kbd)
808171482Sjeff{
809171482Sjeff	atkbd_state_t *state;
810172409Sjeff
811172409Sjeff	if (!KBD_IS_ACTIVE(kbd))
812172409Sjeff		return FALSE;
813172409Sjeff	state = (atkbd_state_t *)kbd->kb_data;
814172409Sjeff	if (!(state->ks_flags & COMPOSE) && (state->ks_composed_char > 0))
815172409Sjeff		return TRUE;
816172409Sjeff	return kbdc_data_ready(state->kbdc);
817172409Sjeff}
818172409Sjeff
819172409Sjeff/* some useful control functions */
820171482Sjeffstatic int
821171482Sjeffatkbd_ioctl(keyboard_t *kbd, u_long cmd, caddr_t arg)
822176735Sjeff{
823164936Sjulian	/* trasnlate LED_XXX bits into the device specific bits */
824123487Sjeff	static u_char ledmap[8] = {
825123433Sjeff		0, 4, 2, 6, 1, 5, 3, 7,
826116069Sjeff	};
827116069Sjeff	atkbd_state_t *state = kbd->kb_data;
828176735Sjeff	int error;
829116069Sjeff	int s;
830116069Sjeff	int i;
831116069Sjeff
832116069Sjeff	s = spltty();
833171482Sjeff	switch (cmd) {
834176735Sjeff
835176735Sjeff	case KDGKBMODE:		/* get keyboard mode */
836176735Sjeff		*(int *)arg = state->ks_mode;
837176735Sjeff		break;
838116069Sjeff	case KDSKBMODE:		/* set keyboard mode */
839122744Sjeff		switch (*(int *)arg) {
840165620Sjeff		case K_XLATE:
841122744Sjeff			if (state->ks_mode != K_XLATE) {
842171482Sjeff				/* make lock key state and LED state match */
843171482Sjeff				state->ks_state &= ~LOCK_MASK;
844171482Sjeff				state->ks_state |= KBD_LED_VAL(kbd);
845171482Sjeff			}
846171482Sjeff			/* FALLTHROUGH */
847171482Sjeff		case K_RAW:
848171482Sjeff		case K_CODE:
849176735Sjeff			if (state->ks_mode != *(int *)arg) {
850172293Sjeff				atkbd_clear_state(kbd);
851172293Sjeff				state->ks_mode = *(int *)arg;
852172293Sjeff			}
853172293Sjeff			break;
854172293Sjeff		default:
855171482Sjeff			splx(s);
856172409Sjeff			return EINVAL;
857176735Sjeff		}
858116069Sjeff		break;
859116069Sjeff
860171482Sjeff	case KDGETLED:		/* get keyboard LED */
861171482Sjeff		*(int *)arg = KBD_LED_VAL(kbd);
862171482Sjeff		break;
863176735Sjeff	case KDSETLED:		/* set keyboard LED */
864171482Sjeff		/* NOTE: lock key state in ks_state won't be changed */
865116069Sjeff		if (*(int *)arg & ~LOCK_MASK) {
866171482Sjeff			splx(s);
867171482Sjeff			return EINVAL;
868164936Sjulian		}
869171482Sjeff		i = *(int *)arg;
870116069Sjeff		/* replace CAPS LED with ALTGR LED for ALTGR keyboards */
871172409Sjeff		if (state->ks_mode == K_XLATE &&
872172409Sjeff		    kbd->kb_keymap->n_keys > ALTGR_OFFSET) {
873172409Sjeff			if (i & ALKED)
874164936Sjulian				i |= CLKED;
875171482Sjeff			else
876177435Sjeff				i &= ~CLKED;
877177435Sjeff		}
878176735Sjeff		if (KBD_HAS_DEVICE(kbd)) {
879177435Sjeff			error = write_kbd(state->kbdc, KBDC_SET_LEDS,
880171482Sjeff					  ledmap[i & LED_MASK]);
881171482Sjeff			if (error) {
882172409Sjeff				splx(s);
883171482Sjeff				return error;
884171482Sjeff			}
885172409Sjeff		}
886171482Sjeff		KBD_LED_VAL(kbd) = *(int *)arg;
887171482Sjeff		break;
888166108Sjeff
889171482Sjeff	case KDGKBSTATE:	/* get lock key state */
890171482Sjeff		*(int *)arg = state->ks_state & LOCK_MASK;
891176735Sjeff		break;
892116069Sjeff	case KDSKBSTATE:	/* set lock key state */
893110267Sjeff		if (*(int *)arg & ~LOCK_MASK) {
894171482Sjeff			splx(s);
895171482Sjeff			return EINVAL;
896171482Sjeff		}
897171482Sjeff		state->ks_state &= ~LOCK_MASK;
898123433Sjeff		state->ks_state |= *(int *)arg;
899164936Sjulian		splx(s);
900121790Sjeff		/* set LEDs and quit */
901176735Sjeff		return atkbd_ioctl(kbd, KDSETLED, arg);
902164936Sjulian
903194779Sjeff	case KDSETREPEAT:	/* set keyboard repeat rate (new interface) */
904176735Sjeff		splx(s);
905171482Sjeff		if (!KBD_HAS_DEVICE(kbd))
906123433Sjeff			return 0;
907172484Sjeff		i = typematic(((int *)arg)[0], ((int *)arg)[1]);
908172484Sjeff		error = write_kbd(state->kbdc, KBDC_SET_TYPEMATIC, i);
909194779Sjeff		if (error == 0) {
910194779Sjeff			kbd->kb_delay1 = typematic_delay(i);
911176735Sjeff			kbd->kb_delay2 = typematic_rate(i);
912171482Sjeff		}
913176735Sjeff		return error;
914191643Sjeff
915176735Sjeff	case KDSETRAD:		/* set keyboard repeat rate (old interface) */
916176735Sjeff		splx(s);
917176735Sjeff		if (!KBD_HAS_DEVICE(kbd))
918176735Sjeff			return 0;
919176735Sjeff		error = write_kbd(state->kbdc, KBDC_SET_TYPEMATIC, *(int *)arg);
920176735Sjeff		if (error == 0) {
921176735Sjeff			kbd->kb_delay1 = typematic_delay(*(int *)arg);
922166108Sjeff			kbd->kb_delay2 = typematic_rate(*(int *)arg);
923176735Sjeff		}
924194779Sjeff		return error;
925176735Sjeff
926176735Sjeff	case PIO_KEYMAP:	/* set keyboard translation table */
927176735Sjeff	case PIO_KEYMAPENT:	/* set keyboard translation table entry */
928176735Sjeff	case PIO_DEADKEYMAP:	/* set accent key translation table */
929171482Sjeff		state->ks_accents = 0;
930176735Sjeff		/* FALLTHROUGH */
931176735Sjeff	default:
932176735Sjeff		splx(s);
933176735Sjeff		return genkbd_commonioctl(kbd, cmd, arg);
934176735Sjeff	}
935176735Sjeff
936176735Sjeff	splx(s);
937176735Sjeff	return 0;
938176735Sjeff}
939176735Sjeff
940176735Sjeff/* lock the access to the keyboard */
941176735Sjeffstatic int
942178272Sjeffatkbd_lock(keyboard_t *kbd, int lock)
943176735Sjeff{
944176735Sjeff	return kbdc_lock(((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc, lock);
945176735Sjeff}
946123433Sjeff
947171482Sjeff/* clear the internal state of the keyboard */
948123433Sjeffstatic void
949121790Sjeffatkbd_clear_state(keyboard_t *kbd)
950121790Sjeff{
951171482Sjeff	atkbd_state_t *state;
952171482Sjeff
953171482Sjeff	state = (atkbd_state_t *)kbd->kb_data;
954121790Sjeff	state->ks_flags = 0;
955177435Sjeff	state->ks_polling = 0;
956121790Sjeff	state->ks_state &= LOCK_MASK;	/* preserve locking key state */
957185047Sjhb	state->ks_accents = 0;
958166247Sjeff	state->ks_composed_char = 0;
959166108Sjeff#if 0
960121790Sjeff	state->ks_prefix = 0; /* XXX */
961177005Sjeff#endif
962177005Sjeff}
963177435Sjeff
964177435Sjeff/* save the internal state */
965185047Sjhbstatic int
966185047Sjhbatkbd_get_state(keyboard_t *kbd, void *buf, size_t len)
967166137Sjeff{
968185047Sjhb	if (len == 0)
969178277Sjeff		return sizeof(atkbd_state_t);
970178471Sjeff	if (len < sizeof(atkbd_state_t))
971178471Sjeff		return -1;
972178471Sjeff	bcopy(kbd->kb_data, buf, sizeof(atkbd_state_t));
973178471Sjeff	return 0;
974178471Sjeff}
975178277Sjeff
976177005Sjeff/* set the internal state */
977171482Sjeffstatic int
978121790Sjeffatkbd_set_state(keyboard_t *kbd, void *buf, size_t len)
979121790Sjeff{
980171482Sjeff	if (len < sizeof(atkbd_state_t))
981171482Sjeff		return ENOMEM;
982171482Sjeff	if (((atkbd_state_t *)kbd->kb_data)->kbdc
983171482Sjeff		!= ((atkbd_state_t *)buf)->kbdc)
984177435Sjeff		return ENOMEM;
985176735Sjeff	bcopy(buf, kbd->kb_data, sizeof(atkbd_state_t));
986171482Sjeff	return 0;
987171482Sjeff}
988171482Sjeff
989177435Sjeffstatic int
990171482Sjeffatkbd_poll(keyboard_t *kbd, int on)
991171482Sjeff{
992171482Sjeff	atkbd_state_t *state;
993171482Sjeff	int s;
994171482Sjeff
995171482Sjeff	state = (atkbd_state_t *)kbd->kb_data;
996171482Sjeff	s = spltty();
997171482Sjeff	if (on)
998171482Sjeff		++state->ks_polling;
999171482Sjeff	else
1000171482Sjeff		--state->ks_polling;
1001171482Sjeff	splx(s);
1002171482Sjeff	return 0;
1003171482Sjeff}
1004171482Sjeff
1005171482Sjeff/* local functions */
1006171482Sjeff
1007171482Sjeffstatic int
1008171482Sjeffget_typematic(keyboard_t *kbd)
1009171482Sjeff{
1010171482Sjeff#ifdef __i386__
1011171482Sjeff	/*
1012171482Sjeff	 * Only some systems allow us to retrieve the keyboard repeat
1013177435Sjeff	 * rate previously set via the BIOS...
1014177435Sjeff	 */
1015177435Sjeff	struct vm86frame vmf;
1016177435Sjeff	u_int32_t p;
1017171482Sjeff
1018171482Sjeff	bzero(&vmf, sizeof(vmf));
1019171482Sjeff	vmf.vmf_ax = 0xc000;
1020171482Sjeff	vm86_intcall(0x15, &vmf);
1021171482Sjeff	if ((vmf.vmf_eflags & PSL_C) || vmf.vmf_ah)
1022171482Sjeff		return ENODEV;
1023171482Sjeff        p = BIOS_PADDRTOVADDR(((u_int32_t)vmf.vmf_es << 4) + vmf.vmf_bx);
1024171482Sjeff	if ((readb(p + 6) & 0x40) == 0)	/* int 16, function 0x09 supported? */
1025171482Sjeff		return ENODEV;
1026171482Sjeff	vmf.vmf_ax = 0x0900;
1027171482Sjeff	vm86_intcall(0x16, &vmf);
1028171482Sjeff	if ((vmf.vmf_al & 0x08) == 0)	/* int 16, function 0x0306 supported? */
1029171482Sjeff		return ENODEV;
1030171482Sjeff	vmf.vmf_ax = 0x0306;
1031177435Sjeff	vm86_intcall(0x16, &vmf);
1032176735Sjeff	kbd->kb_delay1 = typematic_delay(vmf.vmf_bh << 5);
1033121790Sjeff	kbd->kb_delay2 = typematic_rate(vmf.vmf_bl);
1034121790Sjeff	return 0;
1035121790Sjeff#else
1036177435Sjeff	return ENODEV;
1037121790Sjeff#endif /* __i386__ */
1038121790Sjeff}
1039121790Sjeff
1040121790Sjeffstatic int
1041121790Sjeffsetup_kbd_port(KBDC kbdc, int port, int intr)
1042121790Sjeff{
1043121790Sjeff	if (!set_controller_command_byte(kbdc,
1044121790Sjeff		KBD_KBD_CONTROL_BITS,
1045123231Speter		((port) ? KBD_ENABLE_KBD_PORT : KBD_DISABLE_KBD_PORT)
1046121790Sjeff		    | ((intr) ? KBD_ENABLE_KBD_INT : KBD_DISABLE_KBD_INT)))
1047121790Sjeff		return 1;
1048177435Sjeff	return 0;
1049177435Sjeff}
1050177435Sjeff
1051177435Sjeffstatic int
1052121790Sjeffget_kbd_echo(KBDC kbdc)
1053121790Sjeff{
1054121790Sjeff	/* enable the keyboard port, but disable the keyboard intr. */
1055121790Sjeff	if (setup_kbd_port(kbdc, TRUE, FALSE))
1056121790Sjeff		/* CONTROLLER ERROR: there is very little we can do... */
1057171482Sjeff		return ENXIO;
1058171482Sjeff
1059171482Sjeff	/* see if something is present */
1060177435Sjeff	write_kbd_command(kbdc, KBDC_ECHO);
1061176735Sjeff	if (read_kbd_data(kbdc) != KBD_ECHO) {
1062121790Sjeff		empty_both_buffers(kbdc, 10);
1063177435Sjeff		test_controller(kbdc);
1064121790Sjeff		test_kbd_port(kbdc);
1065171482Sjeff		return ENXIO;
1066177435Sjeff	}
1067177435Sjeff
1068177435Sjeff	/* enable the keyboard port and intr. */
1069177435Sjeff	if (setup_kbd_port(kbdc, TRUE, TRUE)) {
1070177435Sjeff		/*
1071176735Sjeff		 * CONTROLLER ERROR
1072121790Sjeff		 * This is serious; the keyboard intr is left disabled!
1073123433Sjeff		 */
1074171482Sjeff		return ENXIO;
1075171482Sjeff	}
1076172409Sjeff
1077171482Sjeff	return 0;
1078171482Sjeff}
1079177435Sjeff
1080123433Sjeffstatic int
1081177435Sjeffprobe_keyboard(KBDC kbdc, int flags)
1082171482Sjeff{
1083123433Sjeff	/*
1084177435Sjeff	 * Don't try to print anything in this function.  The low-level
1085171482Sjeff	 * console may not have been initialized yet...
1086177435Sjeff	 */
1087177435Sjeff	int err;
1088177435Sjeff	int c;
1089177435Sjeff	int m;
1090171482Sjeff
1091171482Sjeff	if (!kbdc_lock(kbdc, TRUE)) {
1092171482Sjeff		/* driver error? */
1093123433Sjeff		return ENXIO;
1094172293Sjeff	}
1095171482Sjeff
1096171482Sjeff	/* temporarily block data transmission from the keyboard */
1097123685Sjeff	write_controller_command(kbdc, KBDC_DISABLE_KBD_PORT);
1098171482Sjeff
1099171482Sjeff	/* flush any noise in the buffer */
1100171482Sjeff	empty_both_buffers(kbdc, 100);
1101171482Sjeff
1102171482Sjeff	/* save the current keyboard controller command byte */
1103171482Sjeff	m = kbdc_get_device_mask(kbdc) & ~KBD_KBD_CONTROL_BITS;
1104166108Sjeff	c = get_controller_command_byte(kbdc);
1105171482Sjeff	if (c == -1) {
1106171482Sjeff		/* CONTROLLER ERROR */
1107166108Sjeff		kbdc_set_device_mask(kbdc, m);
1108202889Sattilio		kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1109171482Sjeff		return ENXIO;
1110171482Sjeff	}
1111171713Sjeff
1112202889Sattilio	/*
1113171482Sjeff	 * The keyboard may have been screwed up by the boot block.
1114166108Sjeff	 * We may just be able to recover from error by testing the controller
1115166108Sjeff	 * and the keyboard port. The controller command byte needs to be
1116178272Sjeff	 * saved before this recovery operation, as some controllers seem
1117178272Sjeff	 * to set the command byte to particular values.
1118178272Sjeff	 */
1119178272Sjeff	test_controller(kbdc);
1120178272Sjeff	test_kbd_port(kbdc);
1121178272Sjeff
1122178272Sjeff	err = get_kbd_echo(kbdc);
1123166108Sjeff
1124177435Sjeff	/*
1125171482Sjeff	 * Even if the keyboard doesn't seem to be present (err != 0),
1126176735Sjeff	 * we shall enable the keyboard port and interrupt so that
1127177435Sjeff	 * the driver will be operable when the keyboard is attached
1128171482Sjeff	 * to the system later.  It is NOT recommended to hot-plug
1129194779Sjeff	 * the AT keyboard, but many people do so...
1130166108Sjeff	 */
1131166108Sjeff	kbdc_set_device_mask(kbdc, m | KBD_KBD_CONTROL_BITS);
1132166108Sjeff	setup_kbd_port(kbdc, TRUE, TRUE);
1133166108Sjeff#if 0
1134176735Sjeff	if (err == 0) {
1135177435Sjeff		kbdc_set_device_mask(kbdc, m | KBD_KBD_CONTROL_BITS);
1136166108Sjeff	} else {
1137166108Sjeff		/* try to restore the command byte as before */
1138171506Sjeff		set_controller_command_byte(kbdc, 0xff, c);
1139171506Sjeff		kbdc_set_device_mask(kbdc, m);
1140171506Sjeff	}
1141176735Sjeff#endif
1142176735Sjeff
1143166108Sjeff	kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1144176735Sjeff	return err;
1145176735Sjeff}
1146166108Sjeff
1147176735Sjeffstatic int
1148178272Sjeffinit_keyboard(KBDC kbdc, int *type, int flags)
1149178272Sjeff{
1150176735Sjeff	int codeset;
1151178272Sjeff	int id;
1152166108Sjeff	int c;
1153176735Sjeff
1154176735Sjeff	if (!kbdc_lock(kbdc, TRUE)) {
1155166108Sjeff		/* driver error? */
1156176735Sjeff		return EIO;
1157176735Sjeff	}
1158176735Sjeff
1159178272Sjeff	/* temporarily block data transmission from the keyboard */
1160178272Sjeff	write_controller_command(kbdc, KBDC_DISABLE_KBD_PORT);
1161176735Sjeff
1162178272Sjeff	/* save the current controller command byte */
1163178272Sjeff	empty_both_buffers(kbdc, 200);
1164178272Sjeff	c = get_controller_command_byte(kbdc);
1165176735Sjeff	if (c == -1) {
1166178272Sjeff		/* CONTROLLER ERROR */
1167139334Sjeff		kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1168123433Sjeff		printf("atkbd: unable to get the current command byte value.\n");
1169176735Sjeff		return EIO;
1170123433Sjeff	}
1171176735Sjeff	if (bootverbose)
1172176735Sjeff		printf("atkbd: the current kbd controller command byte %04x\n",
1173176735Sjeff		       c);
1174176735Sjeff#if 0
1175176735Sjeff	/* override the keyboard lock switch */
1176194779Sjeff	c |= KBD_OVERRIDE_KBD_LOCK;
1177176735Sjeff#endif
1178176735Sjeff
1179176735Sjeff	/* enable the keyboard port, but disable the keyboard intr. */
1180176735Sjeff	if (setup_kbd_port(kbdc, TRUE, FALSE)) {
1181171506Sjeff		/* CONTROLLER ERROR: there is very little we can do... */
1182176735Sjeff		printf("atkbd: unable to set the command byte.\n");
1183171506Sjeff		kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1184177005Sjeff		return EIO;
1185178272Sjeff	}
1186178272Sjeff
1187177005Sjeff	/*
1188178272Sjeff	 * Check if we have an XT keyboard before we attempt to reset it.
1189178272Sjeff	 * The procedure assumes that the keyboard and the controller have
1190178272Sjeff	 * been set up properly by BIOS and have not been messed up
1191178272Sjeff	 * during the boot process.
1192177005Sjeff	 */
1193171482Sjeff	codeset = -1;
1194123433Sjeff	if (flags & KB_CONF_ALT_SCANCODESET)
1195176735Sjeff		/* the user says there is a XT keyboard */
1196123433Sjeff		codeset = 1;
1197117326Sjeff#ifdef KBD_DETECT_XT_KEYBOARD
1198121790Sjeff	else if ((c & KBD_TRANSLATION) == 0) {
1199117326Sjeff		/* SET_SCANCODE_SET is not always supported; ignore error */
1200177435Sjeff		if (send_kbd_command_and_data(kbdc, KBDC_SET_SCANCODE_SET, 0)
1201164936Sjulian			== KBD_ACK)
1202110267Sjeff			codeset = read_kbd_data(kbdc);
1203177435Sjeff	}
1204110267Sjeff	if (bootverbose)
1205171482Sjeff		printf("atkbd: scancode set %d\n", codeset);
1206177435Sjeff#endif /* KBD_DETECT_XT_KEYBOARD */
1207177435Sjeff
1208177435Sjeff	*type = KB_OTHER;
1209177435Sjeff	id = get_kbd_id(kbdc);
1210177435Sjeff	switch(id) {
1211177435Sjeff	case 0x41ab:	/* 101/102/... Enhanced */
1212165762Sjeff	case 0x83ab:	/* ditto */
1213177435Sjeff	case 0x54ab:	/* SpaceSaver */
1214177435Sjeff	case 0x84ab:	/* ditto */
1215165762Sjeff#if 0
1216177435Sjeff	case 0x90ab:	/* 'G' */
1217177435Sjeff	case 0x91ab:	/* 'P' */
1218177435Sjeff	case 0x92ab:	/* 'A' */
1219165762Sjeff#endif
1220177435Sjeff		*type = KB_101;
1221177435Sjeff		break;
1222165762Sjeff	case -1:	/* AT 84 keyboard doesn't return ID */
1223165762Sjeff		*type = KB_84;
1224165762Sjeff		break;
1225110267Sjeff	default:
1226110267Sjeff		break;
1227171482Sjeff	}
1228171482Sjeff	if (bootverbose)
1229171482Sjeff		printf("atkbd: keyboard ID 0x%x (%d)\n", id, *type);
1230109864Sjeff
1231164936Sjulian	/* reset keyboard hardware */
1232110028Sjeff	if (!(flags & KB_CONF_NO_RESET) && !reset_kbd(kbdc)) {
1233171482Sjeff		/*
1234171713Sjeff		 * KEYBOARD ERROR
1235171713Sjeff		 * Keyboard reset may fail either because the keyboard
1236165762Sjeff		 * doen't exist, or because the keyboard doesn't pass
1237165762Sjeff		 * the self-test, or the keyboard controller on the
1238165620Sjeff		 * motherboard and the keyboard somehow fail to shake hands.
1239176735Sjeff		 * It is just possible, particularly in the last case,
1240176735Sjeff		 * that the keyboard controller may be left in a hung state.
1241176735Sjeff		 * test_controller() and test_kbd_port() appear to bring
1242176735Sjeff		 * the keyboard controller back (I don't know why and how,
1243187357Sjeff		 * though.)
1244187357Sjeff		 */
1245187357Sjeff		empty_both_buffers(kbdc, 10);
1246187357Sjeff		test_controller(kbdc);
1247110028Sjeff		test_kbd_port(kbdc);
1248110028Sjeff		/*
1249171713Sjeff		 * We could disable the keyboard port and interrupt... but,
1250110028Sjeff		 * the keyboard may still exist (see above).
1251171713Sjeff		 */
1252171713Sjeff		set_controller_command_byte(kbdc, 0xff, c);
1253171713Sjeff		kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1254171713Sjeff		if (bootverbose)
1255171713Sjeff			printf("atkbd: failed to reset the keyboard.\n");
1256176735Sjeff		return EIO;
1257176735Sjeff	}
1258171713Sjeff
1259171713Sjeff	/*
1260176735Sjeff	 * Allow us to set the XT_KEYBD flag so that keyboards
1261171713Sjeff	 * such as those on the IBM ThinkPad laptop computers can be used
1262176735Sjeff	 * with the standard console driver.
1263176735Sjeff	 */
1264176735Sjeff	if (codeset == 1) {
1265123433Sjeff		if (send_kbd_command_and_data(kbdc,
1266176735Sjeff			KBDC_SET_SCANCODE_SET, codeset) == KBD_ACK) {
1267176735Sjeff			/* XT kbd doesn't need scan code translation */
1268171713Sjeff			c &= ~KBD_TRANSLATION;
1269171713Sjeff		} else {
1270171713Sjeff			/*
1271171713Sjeff			 * KEYBOARD ERROR
1272171713Sjeff			 * The XT kbd isn't usable unless the proper scan
1273171713Sjeff			 * code set is selected.
1274171713Sjeff			 */
1275171713Sjeff			set_controller_command_byte(kbdc, 0xff, c);
1276171713Sjeff			kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1277171713Sjeff			printf("atkbd: unable to set the XT keyboard mode.\n");
1278171713Sjeff			return EIO;
1279171713Sjeff		}
1280171713Sjeff	}
1281171713Sjeff
1282176734Sjeff#ifdef __alpha__
1283117237Sjeff	if (send_kbd_command_and_data(
1284171713Sjeff		kbdc, KBDC_SET_SCANCODE_SET, 2) != KBD_ACK) {
1285116069Sjeff		printf("atkbd: can't set translation.\n");
1286171482Sjeff
1287171482Sjeff	}
1288171482Sjeff	c |= KBD_TRANSLATION;
1289171482Sjeff#endif
1290171482Sjeff
1291171482Sjeff	/* enable the keyboard port and intr. */
1292171482Sjeff	if (!set_controller_command_byte(kbdc,
1293171482Sjeff		KBD_KBD_CONTROL_BITS | KBD_TRANSLATION | KBD_OVERRIDE_KBD_LOCK,
1294171482Sjeff		(c & (KBD_TRANSLATION | KBD_OVERRIDE_KBD_LOCK))
1295171482Sjeff		    | KBD_ENABLE_KBD_PORT | KBD_ENABLE_KBD_INT)) {
1296171713Sjeff		/*
1297177435Sjeff		 * CONTROLLER ERROR
1298176735Sjeff		 * This is serious; we are left with the disabled
1299171482Sjeff		 * keyboard intr.
1300109864Sjeff		 */
1301109864Sjeff		set_controller_command_byte(kbdc, 0xff, c);
1302171482Sjeff		kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1303171482Sjeff		printf("atkbd: unable to enable the keyboard port and intr.\n");
1304171482Sjeff		return EIO;
1305153533Sdavidxu	}
1306153533Sdavidxu
1307153533Sdavidxu	kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1308153533Sdavidxu	return 0;
1309171482Sjeff}
1310171482Sjeff
1311153533Sdavidxustatic int
1312166229Sjeffwrite_kbd(KBDC kbdc, int command, int data)
1313153533Sdavidxu{
1314153533Sdavidxu    int s;
1315165762Sjeff
1316165766Sjeff    /* prevent the timeout routine from polling the keyboard */
1317153533Sdavidxu    if (!kbdc_lock(kbdc, TRUE))
1318171482Sjeff	return EBUSY;
1319165762Sjeff
1320165762Sjeff    /* disable the keyboard and mouse interrupt */
1321165762Sjeff    s = spltty();
1322165762Sjeff#if 0
1323171482Sjeff    c = get_controller_command_byte(kbdc);
1324171482Sjeff    if ((c == -1)
1325171482Sjeff	|| !set_controller_command_byte(kbdc,
1326166108Sjeff            kbdc_get_device_mask(kbdc),
1327171899Sjeff            KBD_DISABLE_KBD_PORT | KBD_DISABLE_KBD_INT
1328172409Sjeff                | KBD_DISABLE_AUX_PORT | KBD_DISABLE_AUX_INT)) {
1329172409Sjeff	/* CONTROLLER ERROR */
1330172409Sjeff        kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1331172409Sjeff	splx(s);
1332172409Sjeff	return EIO;
1333189787Sjeff    }
1334189787Sjeff    /*
1335189787Sjeff     * Now that the keyboard controller is told not to generate
1336171899Sjeff     * the keyboard and mouse interrupts, call `splx()' to allow
1337189787Sjeff     * the other tty interrupts. The clock interrupt may also occur,
1338166108Sjeff     * but the timeout routine (`scrn_timer()') will be blocked
1339166108Sjeff     * by the lock flag set via `kbdc_lock()'
1340153533Sdavidxu     */
1341153533Sdavidxu    splx(s);
1342153533Sdavidxu#endif
1343109864Sjeff
1344171482Sjeff    if (send_kbd_command_and_data(kbdc, command, data) != KBD_ACK)
1345171482Sjeff        send_kbd_command(kbdc, KBDC_ENABLE_KBD);
1346171482Sjeff
1347171482Sjeff#if 0
1348171482Sjeff    /* restore the interrupts */
1349171482Sjeff    if (!set_controller_command_byte(kbdc,
1350171482Sjeff            kbdc_get_device_mask(kbdc),
1351171482Sjeff	    c & (KBD_KBD_CONTROL_BITS | KBD_AUX_CONTROL_BITS))) {
1352171482Sjeff	/* CONTROLLER ERROR */
1353171482Sjeff    }
1354171482Sjeff#else
1355171482Sjeff    splx(s);
1356171482Sjeff#endif
1357171482Sjeff    kbdc_lock(kbdc, FALSE);
1358171482Sjeff
1359171482Sjeff    return 0;
1360171482Sjeff}
1361171482Sjeff
1362171482Sjeffstatic int
1363171482Sjeffget_kbd_id(KBDC kbdc)
1364171482Sjeff{
1365171482Sjeff	int id1, id2;
1366171482Sjeff
1367171482Sjeff	empty_both_buffers(kbdc, 10);
1368171482Sjeff	id1 = id2 = -1;
1369171482Sjeff	if (send_kbd_command(kbdc, KBDC_SEND_DEV_ID) != KBD_ACK)
1370171482Sjeff		return -1;
1371171482Sjeff
1372171482Sjeff	DELAY(10000); 	/* 10 msec delay */
1373171482Sjeff	id1 = read_kbd_data(kbdc);
1374171482Sjeff	if (id1 != -1)
1375171482Sjeff		id2 = read_kbd_data(kbdc);
1376171482Sjeff
1377171482Sjeff	if ((id1 == -1) || (id2 == -1)) {
1378171482Sjeff		empty_both_buffers(kbdc, 10);
1379171482Sjeff		test_controller(kbdc);
1380171482Sjeff		test_kbd_port(kbdc);
1381171482Sjeff		return -1;
1382171482Sjeff	}
1383171482Sjeff	return ((id2 << 8) | id1);
1384171482Sjeff}
1385171482Sjeff
1386171482Sjeffstatic int delays[] = { 250, 500, 750, 1000 };
1387109864Sjeffstatic int rates[] = {  34,  38,  42,  46,  50,  55,  59,  63,
1388109864Sjeff			68,  76,  84,  92, 100, 110, 118, 126,
1389109864Sjeff		       136, 152, 168, 184, 200, 220, 236, 252,
1390113357Sjeff		       272, 304, 336, 368, 400, 440, 472, 504 };
1391163709Sjb
1392109864Sjeffstatic int
1393165762Sjefftypematic_delay(int i)
1394109864Sjeff{
1395109864Sjeff	return delays[(i >> 5) & 3];
1396163709Sjb}
1397113357Sjeff
1398112966Sjeffstatic int
1399165762Sjefftypematic_rate(int i)
1400165762Sjeff{
1401165762Sjeff	return rates[i & 0x1f];
1402112966Sjeff}
1403171482Sjeff
1404165762Sjeffstatic int
1405165762Sjefftypematic(int delay, int rate)
1406172293Sjeff{
1407172293Sjeff	int value;
1408172293Sjeff	int i;
1409172293Sjeff
1410112966Sjeff	for (i = sizeof(delays)/sizeof(delays[0]) - 1; i > 0; --i) {
1411198126Sjhb		if (delay >= delays[i])
1412165762Sjeff			break;
1413165762Sjeff	}
1414165762Sjeff	value = i << 5;
1415165762Sjeff	for (i = sizeof(rates)/sizeof(rates[0]) - 1; i > 0; --i) {
1416165762Sjeff		if (rate >= rates[i])
1417166208Sjeff			break;
1418166208Sjeff	}
1419165762Sjeff	value |= i;
1420165762Sjeff	return value;
1421165762Sjeff}
1422165762Sjeff